Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh

Năm 1959 đáp ứng nguyện vọng của hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, Chính phủ cho phép xây dựng ở thành phố Vinh nhà trưng bày thường trực giới thiệu về phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Ngày 15/1/1960 nhân dịp kỷ niệm 33 năm thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam, bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh mở cửa đón khách tham quan. Ngày 3/2/1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh ghi "Lời đề tựa" cho bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh. Người đánh giá cao ý nghĩa lịch sử của phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930 - 1931; đồng thời căn dặn Đảng bộ và nhân dân hai tỉnh phải phát huy tinh thần cách mạng xây dựng Nghệ An và Hà Tĩnh gương mẫu xứng đáng với quê hương Xô Viết anh hùng. Ngày 5/8/1964 đế quốc Mỹ dùng không quân và hải quân mở rộng đánh phá ra miền Bắc, thành phố Vinh là tâm điểm của các cuộc ném bom. Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh đã phải sơ tán về các huyện như: Nam Đàn, Nghi Lộc. Ngoài các phòng trưng bày mở cửa thường xuyên phục vụ nhân dân, bảo tàng còn tổ chức các đội trưng bày lưu động phục vụ Đại hội tỉnh Đảng bộ Hà Tĩnh, đến tận các trận địa pháo, đơn vị thanh niên xung phong, hợp tác xã, các trường học…Năm 1980, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh trở về với vị trí ban đầu trong thành cổ Nghệ An. Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ Tĩnh và các ngành hữu quan, bảo tàng được phát triển hơn trước. Cục Bảo tồn, Bảo tàng - Bộ Văn hóa đã tổ chức hội nghị khẳng định vị trí và loại hình của Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh là: “Bảo tàng lưu niệm sự kiện lịch sử”. Bộ Văn hóa ra Quyết định số 20/QĐ-VH ngày 14/11/1987 chuyển Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh thành “ Chi nhánh của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam”. Từ đây Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh dưới sự chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam. Năm 1995, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh được nâng cấp hạ tầng cơ sở, chỉnh lý trưng bày theo phương pháp hiện đại, hấp dẫn và thu hút khách tham quan. Với sự quan tâm của các ngành các cấp, 48 năm qua, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh không ngừng phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ chính trị, hoạt động đều và có hiệu quả trên lĩnh vực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Hiện nay đội ngũ cán bộ, CNV Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh đã trưởng thành về mọi mặt. Bộ máy tổ chức được hoàn thiện với 3 phòng chức năng: Hành chính - Tổng hợp, Trưng bày - Tuyên truyền, Sưu tầm - Kiểm kê và bảo quản. Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh đã sưu tập được nhiều hiện vật có giá trị như: Bộ sưu tập vũ khí tự vệ đỏ, trống Xô Viết, nuôi dấu bảo vệ Đảng, Bác Hồ với Xô Viết Nghệ Tĩnh…đồng thời bảo tàng sưu tập ở các Kho lưu trữ Quốc Gia, Bộ Công An, Trung tâm lưu trữ các nước ngoài như: Pháp, tỉnh Quảng Châu (Trung Quốc). Bên cạnh đó, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh còn kiểm kê được 250 di tích của hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, lập hồ sơ xếp hạng 48 di tích cấp quốc gia (trong đó Nghệ An có 34 di tích, Hà Tĩnh có 14 di tích). Ngoài ra bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh còn tổ chức trưng bày bổ sung tại các di tích như : Đình Đỉnh Lự (Huyện Can Lộc), Hà Huy Tập (huyện Cẩm Xuyên), cơ sở Xứ ủy Trung kỳ (Hưng Châu, Hưng Nguyên, Nghệ An), Hiệu Yên Xuân (huyện Anh Sơn), Quỳnh Đôi…góp phần giáo dục các tầng lớp thanh niên và nhân dân về truyền thống cách mạng.

Hàng năm Bảo tàng đón tiếp 5 vạn lượt khách tham quan trong đó có nhiều đoàn khách nước ngoài như: Lào, Thái Lan, Cămpuchia, Anh, Pháp, Mỹ, Nga… Bảo tàng cũng vinh dự được đón nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước đến tham quan…

(Nguồn: Nguyễn Thị Phúc – Giám đốc Bảo tàng XVNT)